Ἡ κατάσταση στήν Δύση. Τό ἀντιεκκλησιαστικό καί ἀντιμοναχικό πνεῦμα.

Πρίν ἀπό τήν αἱρετική ἐκτροπή105, στό Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος ἐπικρατοῦσε ἡ Ὀρθοδοξία. «Πρέπει νά τονισθεῖ ὅτι ἡ Παράδοση τοῦ φωτισμοῦ μέ νοερά προσευχή καί ἡ Παράδοση τῆς θεώσεως ὑπῆρχε ἰσχυρῶς ριζωμένη στήν Δυτική Ρωμῃοσύνη, ὅταν οἱ Γερμανικές φυλές τήν κατέκτησαν. Παρά ταῦτα, ἡ Παράδοση ἐξαφανίστηκε ἀπό τήν λεγομένη σχολαστική θεολογία τῶν φυλῶν αὐτῶν»106.

Ἡ ἀλλοίωση τῆς θεολογίας ἐπέφερε καί τήν ἀλλοίωση τῆς ζωῆς. Στήν Δύση, μετά τήν ἀποκρυστάλλωση τῆς αἵρεσης καί τήν ἀποκοπή της ἀπό τήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, τήν μόνη ἀληθινή Ἐκκλησία, ὁ δυτικός ἄνθρωπος ἔχασε τήν Θεία Χάρη. Ὡς γνωστόν ἡ Θεία Χάρη παρέχεται μόνο στήν Ἐκκλησία στήν Ὁποία ἐντάσσονται καί παραμένουν ὅσοι πιστεύουν ἀλλά καί ζοῦν ὀρθόδοξα.

Ἡ ἀλλοίωση-ἀπώλεια τῆς δογματικῆς ἀλήθειας ὁδηγεῖ στήν ἀπώλεια τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος μᾶς εἶπε ὅτι «Ἐγώ εἰμί ἡ Ἀλήθεια». Ὁ Χριστός εἶναι τό κατ’ ἐξοχήν Πρόσωπο καί Πρότυπό μας. Ἡ Δύση, μέ τήν ἀλλοίωση τοῦ δόγματος (εἰσαγωγή τοῦ filioque καί πολλῶν ἄλλων αἱρέσεων), ἔχασε τό πρότυπο τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου, γι’ αὐτό καί οἱ δυτικοί ἄνθρωποι ἀλλοτριώθηκαν. Ἡ Δύση ἔχασε τόν Θεάνθρωπο.

«Ἔξω ἀπὸ Ἐκεῖνον» θά μᾶς πεῖ ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς «ὁ ἄνθρωπος μετατρέπεται σὲ φάντασμα, σὲ σκιάχτρο, σὲ κάτι ἀνοημάτιστο. Ἔτσι, στὴ θέση τοῦ ἀνθρώπου θὰ βρεῖτε ὑπολείμματα ἀνθρώπου, ἀποσπάσματα ἀνθρώπου, τεμάχια ἀνθρώπου. Ἕνεκα τούτου καὶ ἡ ἀληθινὴ ἀνθρωπιὰ βρίσκεται μονάχα στὴν Θεανθρωπότητα»107.

Ἡ ζωή (τό ἦθος) στή Δύση ἀπομακρύνθηκε ἀπό τό ἦθος τοῦ Χριστοῦ. Λόγῳ τῆς δογματικῆς νόθευσης, μέ τήν σειρά τους νοθεύθηκαν καί ἀπαξιώθηκαν τόσο ἡ μοναχική ὅσο καί ἡ ἐκκλησιαστική ζωή ἀλλά καί ἡ θεολογία. Δέν ἀνέπαυε πλέον τούς ἀνθρώπους ἡ Δυτική θεολογία καί ἡ σύστοιχη μ’ αὐτήν ζωή· γι’ αὐτό καί οἱ ἄνθρωποι στήν Δύση στράφηκαν ἐναντίον της μέ τήν Μεταρρύθμιση καί τόν Διαφωτισμό.